بوتاکس چیست و آیا عوارض دارد

بوتاکس در بسیاری از بیماران به عنوان درمان کمکی و همچنین طولانی کردن نتایج سایر اعمال زیبایی به کار می رود. عضو انجمن متخصصین پوست ایران، به متقاضیان بوتاکس توصیه کرد جهت دچار نشدن به عوارض تزریق بوتاکس به متخصصین پوست مراجعه کرده و از رفتن به مراکز غیر مجاز و افراد غیر متخصص خودداری کنند.

دکتر محمد ایمانی متخصص پوست، مو و زیبایی، افزود: تزریق بوتاکس به طور معمول برای بهبود زیبایی صورت با صاف کردن خطوط ناشی از اخم و فعالیت عضلات، در قسمت بالای صورت بکار می رود و به عنوان شایعترین عمل زیبایی در آمریکا شناخته می شود.

در کشور ما نیز برای بهبود زیبایی در سطح وسیعی بکار می رود. وی ادامه داد: علت هزینه بالاتر تزریق بوتاکس و یا ژل توسط متخصص پوست، استفاده از مواد استاندارد و تایید شده وزارت بهداشت است که طبیعتا به علت گرانی ماده اولیه است.

ایمانی با عنوان این مطلب که در حال حاضر دو نوع بوتاکس در ایران دارای مجوز وزارت بهداشت است، افزود: ذکر این نکته حائز اهمیت است که عده ای با ذکر عناوینی غیر علمی از جمله “دارای مدرک زیبایی از اروپا و کانادا، عضو انجمن لیزر ایران و یا مدرک زیبایی با کد بین المللی، و یا مدارک و گواهی دال بر گذراندن دوره های یک روزه یا دو روزه در انجمن های مختلف، سعی در جذب بیماران به مراکز درمانی و دخالت در امور پوست و زیبایی می نمایند.

وی تاکید کرد: تمامی این مدارک فاقد اعتبار علمی بوده و داشتن آن مجوزی برای دخالت در انجام کار تخصصی پوست و زیبایی نیست و برای جلوگیری از ایجاد عوارض لازم است که مردم به ذکر عنوان “متخصص پوست و زیبایی”، دقت نمایند.

بوتاکس چیست

دانشمندان اولین بار در سال ۱۹۸۷ موقع استفاده از سم بوتولینوم در درمان بلفارواسپاسم (انقباض خود به خودی پلک) متوجه شدند که خطوط اخم بیمار صاف شده است و با ادامه تحقیقات اولین گزارش در درمان اخم با بوتاکس در سال۱۹۹۲منتشر شد. بوتاکس در واقع سم باکتری کلستریدیوم بوتولینوم است که با مهار آزادسازی استیل کولین در محل اتصال عصب و عضله باعث شل و ضعیف شدن عضلاتی می شود که انقباض آنها موقع خندیدن و اخم کردن و…، با گذشت زمان باعث ایجاد چروکهای فعال یا دینامیک می شود.

با استفاده از اثر بوتاکس و شل شدن عضلات، خطوط ناشی از افزایش فعالیت عضله از بین رفته و طرح صورت و گردن تغییر یافته و چروک ناشی از انقباض عضلات صاف می گردد. البته این نکته را نباید فراموش کرد که چروک های غیرفعال یا استاتیک که ناشی از تغییر در محتوای کلاژن لایه زیرین پوست است و در اثر گذشت سن و تابش آفتاب به وجود می آید، تحت تاثیر بوتاکس قرار نمی گیرد. بوتاکس در واقع روشی آرام و کم دردسر و غیرجراحی برای رفع چین و چروک صورت و گردن است.

خطوط هیپرکنتیک مثل خطوط اخم،‌ حاصل انقباض های مکرر عضلاتی است که به صورت عمود بر چین ها قرار گرفته اند . ضعیف کردن و یا به حالت استراحت درآمدن عضلات توسط بوتاکس (سروتیپ A) می تواند خطوط را صاف کند. این خطوط شامل خطوط افقی پیشانی (ناشی از انقباض عضله فرونتالیس یا عضله پیشانی) خطوط افقی روی بینی (ناشی از انقباض عضله پروسروس) خطوط پنجه کلاغی اطراف چشم و خطوط اطراف دهان و خطوط خارجی پلک تحتانی است.

بیماران بین ۳۰ تا ۵۱ سال بیشترین پاسخ را به درمان با بوتاکس می دهند و امروز درمان با بوتاکس در این گروه سنی یکی از جنبه های مهم زیباسازی است. اثرات بوتاکس در عرض یک تا دو روز قابل مشاهده است و در عرض چند هفته کامل می شود و ۳ تا ۴ ماه باقی می ماند و ممکن است ۶ ماه یا بیشتر هم باقی بماند.

محل تزریق با کیسه یخ سرد می شود تا میزان ناراحتی ناشی از تزریق کاهش یابد و گاهی محل تزریق ۱۵ تا ۳۰ دقیقه قبل از تزریق با پماد موضعی بی حس می گردد. با تزریق بوتاکس علاوه بر کاهش خطوط اخم و پیشانی، دور چشم و دور لب و گردن می توان به ابرو شکل داد و به بالا بردن ابرو کمک کرد.

در اثر افزایش سن افتادگی ابرو اتفاق می افتد که باعث ایجاد یک ظاهر عصبانی و اخمو می شود که با تزریق صحیح بوتاکس توسط پزشک مجرب می توان عضلات پایین کشنده ابرو را غیرفعال کرده که باعث بالا رفتن ابرو می شود و تا ۱۲ هفته بعد از درمان به حداکثر خود می رسد.

استفاده های دیگر بوتاکس

بوتاکس در بسیاری از بیماران به عنوان درمان کمکی و همچنین طولانی کردن نتایج سایر اعمال زیبایی به کار می رود. استفاده از بوتاکس قبل جراحی و فلج کردن عضلات خاص میتواند دستکاری بافت حین جراحی را کمتر کند و تصحیح جراحی بیشتری ایجاد کرده و مخفی کردن خط برش آسانترشود.

همچنین میتواند کشش عضلات را روی زخم یا برش جراحی کمتر کند که باعث روند بهبود بهتر زخم با اسکار کمتر میشود. با مطالعات متعدد دریافته اند که ترکیب لیزر جوانسازی با بوتاکس منجر به اثرات ماندگارتر و طولانی تری نسبت به یک روش به تنهایی می شود.

ترکیب بوتاکس با تزریق چربی و یا تزریق ژل به طور شایع استفاده می شود که با کمتر کردن انقباض عضلات از جابجایی ژل و یا چربی جلوگیری کرده و باعث بهبود زیبایی بیشتر و دوام طولانی تر ژل و یا چربی میگردد. توصیه می شود که بوتاکس حداکثر یک هفته قبل تزریق ژل و یا چربی تزریق شود.

درمان با بوتاکس قبل از عمل جراحی بلفاروپلاستی یا همان ترمیم پلک با روش جراحی، باعث شل شدن عضلات حلقوی چشم شده و برآورد درستی ازمقدار پوستی که باید برداشته شود به دست میدهد و همچنین باعث انتخاب بهتر محل برش می شود که توسط حاشیه چشم پوشیده شود.

مراقبت های بعد از تزریق بوتاکس

برای جلوگیری از پخش شدن بوتاکس به عضلات غیرهدف باید بیمار حدود ۲ تا ۴ ساعت به صورت نشسته یا ایستاده باشد و از مالیدن و دستکاری محل محل تزریق تا ۲۴ خودداری کند. از بیمار خواسته می شود که ۲ تا ۳ ساعت بعد از تزریق عضلات هدف را منقبض و منبسط کند.

عوارض بوتاکس

هیچ عارضه جانبی طولانی مدت با تزریق بوتاکس گزارش نشده است. استفاده آسان،‌ تهاجم اندک و تحمل خوب بیمار و خطرات بسیار کم آن از مزایای درمان با بوتاکس است و آن را تبدیل به یک جزء اجتناب ناپذیر از درمان های زیبایی کرده است که به تنهایی یا در ترکیب با جراحی و تزریق ژل و چربی و جوانسازی با لیزر به کار می رود.

درمان و تزریق درست آمپول بوتاکس یک علم و هنر است که با استفاده از تکنیک دقیق تزریق به عضلات هدف، ایجاد عوارض را به حداقل می رساند. اگر تکنیک تزریق صحیح نباشد عضلات غیرهدف یا بافت های غددی اطراف تحت تاثیر قرار گرفته و باعث عوارض مانند افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دو بینی، افتادگی پلک، شل شدن پلک پایین، اشک ریزش، دوبینی،‌ افتادگی ابروها و کاهش قدرت بستن چشم ها می شود. بهبود افتادگی پلک ها و ابروها گاهی تا ۳ ماه طول می کشد.

کبودی موضعی گذرا، خشکی چشم، دو بینی و افتادگی صورت و لبخند نامتقارن از دیگر عوارض نادر و گذرای بوتاکس است. واکنش های آلرژیک به بوتاکس گزارش شده که بسیار نادر است. در کشور ما بیشترین عوارض ناشی از تزریق بوتاکس شامل استفاده از مواد ارزان و غیر مجاز و تزریق توسط افراد غیر مجاز و غیر متخصص و آموزش ندیده، از جمله در آرایشگاه ها و سالن های زیبایی و…، است.

افراد زیادی از طریق تبلیغات اینترنتی و پیامک و ایمیل و شبکه های اجتماعی، به سمت مراکز غیر مجاز از جمله آرایشگاه ها و سالن های زیبایی کشانده شده و توسط افراد غیر متخصص پوست و آموزش ندیده، داروی غیر استاندارد و ارزان برای بیماران تزریق می گردد.

گردآوری توسط: تحقیقستان