بدهکار و بستانکار

ما رویداد مالی را در حسابها ثبت می کنیم. در واقع رویداد مالی تحت عنوان حسابها ثبت و نگهداری می شوند. حساب را به طور معمول به اختصار به شکل (T) نشان میدهند. برای هر رویداد حسابهای مربوط به نام ان رویداد را ایجاد می نمایند.

مثلا وقتی میگوییم حساب بانک باید رویداد های مربوط به بانک را در ان ثبت کنیم یا هر وقت میگوییم حساب سرمایه رویدادهای مربوط به سرمایه در ان ثبت میگردد.

بدهکار حساب و بستانکار حساب یعنی چه؟

همیشه طرف راست حساب را بدهکار و طرف چپ آن را بستانکار گویند.یعنی وقتی میگوییم حسابی بدهکار شد؛ باید در طرف راست ان رقمی را ثبت کنیم و وقتی میگوییم آن حساب بستانکار شده باید سمت چپ آن را ثبت کنیم پس هر حساب هم طرف بدهکار و هم طرف بستانکار دارد و مطمئن باشید حسابداری موفق است که به طور دقیق بداند ماهیت چه حسابهایی بدهکار و چه حسابهایی بستانکار خواهد بود.

حسابها ماهیت بدهکار یا بستانکار دارند یعنی چه؟

برخی حسابها ماهیت بدهکار دارند یعنی همیشه مانده نهایی آنها بدهکار است و زمانی که ثبت بدهکار می شوند افزایش پیدا می کنند ویا ثبت بستانکار کاهش می یابند اما برخی حسابهای دیگر ماهیت بستانکار دارند یعنی همیشه مانده نهایی آنها بستانکار است و برعکس حسابهایی با ماهیت بدهکار با ثبت بستانکار افزایش پیدا کرده و با ثبت بدهکار کاهش پیدا می کنند معادله اصلی حسابداری را به یاد دارید. همین معادله به شما می گوید حسابهایی که طرف راست معادله هستند یعنی داراییها ماهیت و مانده بدهکار دارند و حسابهای سرمایه و بدهی که سمت چپ هستند ماهیت و مانده بستانکار دارند.

دقت کنید چه ارتباط زیبایی وجود دارد.طرف راست حساب را بدهکار و طرف چپ آن را بستانکار گویند.همچنین در معادله حسابداری حسابهای طرف راست معادله ماهیت بدهکار و حسابهای طرف چپ ماهیت بستانکار دارند. با توجه به اهمیت قضیه برای آنکه که هیچوقت ماهیت حسابها را فراموش نکنید به مثال ذیل توجه داشته باشید.

شما اگر پدر خانواده باشید در واقع داراییهای خانواده می باشید و فرد پدر همیشه بدهکار فرزندان و خانواده می باشد پس داراییها همیشه ماهیت بدهکار دارند و همسر شما بستانکار شما می باشد و حساب بدهی شماست. پس ماهیت حسابهای بدهی همیشه بستانکار است و فرزند شما که به عنوان سرمایه زندگی شما می باشد همیشه بستانکار از پدر می باشد.پس سرمایه نیز ماهیت بستانکار داشته حال قبل از اینکه با نحوه ثبت حسابها با یک مثال آشنا شویم بهتر است در ارتباط با حسابداری دوبل صحبتی داشته یاشیم.

حسابداری دوبل یعنی چه؟

باید گفت تمامی عمل حسابداری در سیستم دوبل دارای مفهوم است. سیستم دوبل به این معناست که در هر معامله و رویداد مالی همیشه یک حساب بدهکار و یک حساب بستانکار می گردد یعنی در واقع دو حساب تحت تاثیر قرار خواهند گرفت و در مقابل هر بدهکاری یک بستانکار وجود دارد و در واقع با حسابداری دوبل سیستم حسابداری توانا؛ پویا و انعطاف پذیر و قابلیت آن در ثبت و انتقال و گزارش اطلاعات مالی در قالب صورت مالی قابل اعتماد و مفهوم خواهد شد.

در نتیجه با در نظر گرفتن سیسیتم دوبل جهت انجام و ثبت حسابداری رویدادهای مالی اگر موارد زیر را رعایت کنید به طور یقین حسابدار خوبی خواهید شد.

اول: موضوع و رویداد مالی را به دقت تجزیه و تحلیل کنید؛ یعنی دقت داشته باشید چه اتفاقی افتاده و چه حسابهایی را باید تحت تاثیر قرار دهید. دوم: چه حسابی افزایش یافته و چه حسابی کاهش پیدا کرده. سوم: اینکه حسابی که افزایش یافته چه ماهیتی و حسابی که کاهش پیدا کرده چه ماهیتی دارد.پس با در نظر گرفتن مطالب فوق به مثال زیر توجه کنید:

آقای ضیایی با اختصاص دادن ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ ریال موجودی نقد و کالایی به مبلغ ۵۰۰٫۰۰۰ ریال فعالیت تجاری خود را آغاز می کند.
تجزیه و تحلیل: موجودی نقد و کالا داراییها موسسه تجارتی و آورده های آقای ضیایی به عنوان سرمایه می باشند بنابراین حساب داراییها و سرمایه هر دو افزایش داشته اند.

داراییها = بدهی + سرمایه ⇒ معادله اصلی حسابداری
۵۰۰٫۰۰۰ + ۲٫۵۰۰٫۰۰۰ = ۰ + ۳٫۰۰۰٫۰۰۰

گردآوری توسط: تحقیقستان