دیدار تتلو با رئیسی

زمانی که خبر حمایت یک خواننده رپ از کاندیدای اصولگرا در رسانه ها منتشر شد، کمتر کسی می توانست آن را باور کند! اما با انتشار عکس و ویدئوی آن دیدار، دیگر هیچ تردیدی باقی نماند که آن خبر حقیقت دارد.

به راستی چرا خبر تا این حد بهت آور به نظر می رسید؟ برای بررسی آن باید به سال ۵٧ بازگردیم؛ به همان سال که گروهی از انقلابیون بر آن شدند تا با بخش عمده ای از هنرمندان فعال پیش از انقلاب به شکل قهری رفتار کنند. این گروه از انقلابیون که عمدتا از لایه های سنتی جامعه بودند، تا وقوع انقلاب با هر نوع هنر پرمخاطبی به استثنای خوشنویسی – قهر بودند. همین سبب بسیاری از نگرانی ها در میان هنرمندان شده بود که آیا در صورت برسرکارآمدن چنین گروهی هنر تعطیل خواهد شد؟ پس آینده آنها چه خواهد شد؟ آیا آنها می توانند به فعالیتشان ادامه دهند؟ این نگرانی ادامه داشت تا آن روز تاریخی که رهبر انقلاب، در بدو ورود در بهشت زهرا تکلیف سینما را یکسره کرد. او گفت: «ما با سینما مخالف نیستیم. با فساد مخالفیم». رهبر انقلاب تکلیف سینما را روشن کرده بود.

حالا سینماگران با خیال آسوده می توانستند به کار خود ادامه دهند، فقط به این شرط که مراقب مفسده باشند، اما در آن زمان تعبیری که از این سخنان شد این بود که امام خمینی با هنر مخالف نیست با صورتی از هنر مخالف است که مفسده انگیز است. در آن میان اما موسیقی دانان و خوانندگان هنوز تکلیفشان روشن نبود. انقلابیون فقط گونه ای از موسیقی را می پسندیدند که بیشتر به مارش نظامی شبیه بود. هرچند «سرودهای انقلابی» هم مورد توجه بود؛ البته بیشتر ازآن رو که مخاطبان گسترده داشت.

گونه های دیگر موسیقی به محاق رفته بود و چندان مجال بروز نداشت. همان گروه از انقلابیون به گونه های دیگر موسیقی، به مثابه «مطرب» نگاه می کردند و آن را برای جامعه مضر می دانستند. گروه پرشماری از خانواده موسیقی به ناچار خانه نشین شدند و دست از کار کشیدند. پس از پیروزی در ٢٢ بهمن، انقلابیون رادیو و تلویزیون ملی ایران – نام سازمان تا آن زمان – را در دست گرفتند. آنچه در آرشیو مانده بود همه از تولیدات پیش از انقلاب بود. به ناچار انقلابیون دست به کار شدند تا آنتن را با تولیدات تازه پر کنند. گونه ای تازه از موسیقی متولد شد؛ موسیقی نوظهوری که نه پاپ بود و نه سنتی. الگویش هم شد سرودی که امام خمینی تأیید کرده بود.

سرود «شهید مطهر» از ساخته های احمدعلی راغب با صدای خواننده ای نوظهور به نام «گلریز»! او برادر یکی از معروف ترین خوانندگان موسیقی سنتی ایران بود که پس از انقلاب – به دلیل حضور پررنگش در تلویزیون پیش از انقلاب – غیرمجاز اعلام شده بود. گلریز برادر کوچک اکبر گلپایگانی معروف به «گلپا» بود! حالا کم کم می شد گفت که تکلیف موسیقی هم مثل سینما روشن شده بود، چراکه رهبر پرنفوذ انقلاب در دو اظهارنظر، دو اثر را از دو هنر پرنفوذ برگزیده بود؛ فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بر اساس کتاب «عزاداران بیل» نوشته غلامحسین ساعدی برای سینما و سرود «شهید مطهر» ساخته احمدعلی راغب بر اساس شعری از حمید سبزواری و خوانندگی «گلریز» برای موسیقی!

اما همان طور که سینما از نوگرایی بازنماند، موسیقی هم از نوگرایی بازنماند. هرچند سینما دست بازتری برای تحول داشت. سال ها گذشت و موسیقی زیرزمینی بی توجه به موسیقی رسمی صداوسیما به کار خود ادامه داد تا «دوم خرداد ٧۶». در دوم خرداد ٧۶ به یک باره در همه حوزه ها ولوله ای پدید آمد. همه چیز دستخوش تغییر شد از جمله موسیقی.

حالا بسیاری که تا پیش از دوم خرداد مجال بروز و ظهور نیافته بودند، این امکان را یافته بودند که استعداد خود را به صحنه بیاورند. گونه های مختلف موسیقی مجال طرح شدن یافتند، اما در همان سال های استقرار دولت اصلاحات – پس از دوم خرداد ٧۶ – همان گروه انقلابیون سنت گرا که سال ها با موسیقی کنار نیامده بودند، از آزادی پدیدآمده برآشفتند و فریاد مخالفت برآوردند. در نهایت رئیس جمهور را وادار به تغییر وزیر ارشاد کردند! این گروه کم شمار اما پرفشار، هیچ گاه در طول این ٣٨ سال نتوانسته با موسیقی کنار بیاید. آنها همواره نگران مفسده ای هستند که ممکن است از درون این هنر بیرون بیاید!

ازهمین رو از موسیقی تابویی ساخته اند که عبور از آن را برای هر مسئولی پرهزینه می کند، اما غافل از روزی که خودشان به آن نیاز پیدا خواهند کرد! تابویی که در طول سال ها با دست های خود ساخته بودند را باید پیش چشمان هزاران هوادار می شکستند! بی توجه به این وجه ماجرا که این اتفاق – عکس یادگاری کاندیدای اصولگرا با خواننده جنجالی رپ – نه از سر جبران رفتار گذشته که بیشتر برای چنگ زدن به یک موقعیت تازه بوده است؛ اتفاقی که قرار نیست در رفتار همان انقلابیون سنت گرا با موسیقی تغییری پدید آورد.

اهل موسیقی این نکته را به ظرافت دریافته اند که عکس یادگاری یک روحانی بلندپایه با یک خواننده جنجالی رپ به معنای آشتی هم فکران ایشان با موسیقی نیست. آنها همچنین دریافته اند، آن عکس و آن دیدار قرار بوده فقط یک کارکرد داشته باشد؛ کارکردی انتخاباتی برای جذب رأی بیشتر! آیا این خواسته محقق شد؟!

گردآوری توسط: تحقیقستان