انرژی خورشیدی در ایران
خــلـاصــــــــــــــه : در این مقاله نگاهی اجمالی به کیفیت اقتصادی استفاده از انرژی خورشیدی در ایران و نیز معرفی دو نهاد با رویکرد انرژی های غیر فسیلی مد نظر بوده است.
اگر تنها یک درصد از صحراهای جهان به نیروگاههای حرارتی خورشیدی مجهز شوند ، همین مقدار برای تولید برق سالانه مورد تقاضای جهان کافی است.
یک سطح ۳ الی ۴ متر مربعی کلکنور خورشیدی به همراه یک منبع ۲۰۰-۴۰۰ لیتری عایق شده می تواند در روزهای متوسط آفتابی حدود ۲۰۰-۳۰۰ لیتر آب گرم ۶۰ درجه سانتیگراد تولید کند.
میزان تابش خورشیدی در ایران ۲۰۰۰ kWh/m2/yr یکی از بزرگترین مقادیر درجهان است که برای نمونه بیش از دو برار میزان تابش متوسط خورشیدی سالانه در آلمان است.
با نصب یک سیستم انرژی خورشیدی شامل ۳ کلکتور با سطح هر کلکتور۹ مترمربع و ظرفیت منبع ۴۰۰ لیتر می توان ۶۹% انرژی مورد نیاز برای گرم کردن آب مصرفی یک ساختمان نمونه دو طبقه معمولی با ده نفر سکنه را فراهم کرد.
اگر تنها یک چهارم ساکنان شهر تهران ، اقدام به نصب سیستم های گرمایش خورشیدی نمایند ، درآمد خالص برای اقتصاد ایران در یک دوره ۲۵ ساله به ۱۸۰۰ میلیون دلار خواهد رسید .
بد نیست کمی نسبت به این آمار و ارقام حساس باشیم. حتی اگر فرض شود که با دریافت وام از بازارهای مالی بین المللی با نرخ بهره ۳% به حمایت از تاسیسات خورشیدی بپردازیم ، با در نظر گرفتن کاهش مصرف سوخت در خانوارهای ایرانی و قیمت هر بشکه نفت حداقل ۴۰ دلار ، تاسیسات حرارتی خورشیدی به ازای هر ساختمان دو طبقه درآمدی معادل ۱۶۸ دلار خواهد داشت. و با فرض عمر مفید ۲۵ ساله ، هر یک از تاسیسات خورشیدی می تواند ۴۲۰۰ دلار سود خالص اقتصادی (درآمدهای اضافی نفت منهای سرمایه و هزینه نگهداری) را در این دوره حاصل کند! تازه از اثرات کاهش گازهای گلخانه ای و آلاینده ها در شهر صرف نظر کردیم و فرصتهای شغلی ایجاد شده از این منظر را نادیده گرفتیم.
این فن آوری ، تکنولوژی جدیدی نیست. در استرالیا سیستمهای انرژی خورشیدی در دهه ۵۰ میلادی ظهور کرد و اکنون صنعت استرالیا سالانه ۱٫۵ میلیون واحد سیستم آبگرمکن خورشیدی را تولید می کند . دربعضی مناطق شمال استرالیا ، گرمایش آب خانگی تقریبا به طور کامل با به کارگیری انرژی خورشیدی انجام می پذیرد.
چین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده از آبگرمکن های خورشیدی است که این حرکت را از روستاها و شهرهای کوچک آغاز کرد و در حال آبگرمکن های خورشیدی به شهرهای بزرگتر نیز راه پیــدا کرده اند.
شکی در اثربخشی اکولوژیکی سیستمهای خورشیدی نیست ؛ کارآیی این منابع نیز اگر چه شاید به طور کامل رفع نیازهای مصرف انرژی کشور را نکند ، اما درصد بسیار بالایی از این نیازها را مرتفع می کند. اما بحث اصلی بر سر مقبولیت اجتماعی این منابع با توجه به کارایی اقتصادی آنهاست .
در واقع سوبسیدهای کلان کنونی برای کنترل قیمت انرژی ، از ایجاد وتوسعه بازاری مساعد برای استفاده از تکنولوژیهای مرتبط با منابع انرژی تجدید پذیر ، به ویژه برای سرمایه گــذاران خصوصی ، ممانعت می کند.
بارقه های امید ، معرفی دو نهاد
- ازمان انرژیهای نو ایران « سانا » از سال ۱۳۷۴ تلاش خود را برای دستیابی به اطلاعات و فن آوریهای روز دنیا در خصوص استفاده از منابع انرژیهای تجدید پذیر، پتانسیل سنجی و اجرای پروژه های متعدد خورشیدی و . . . آغاز کرد.
سانا عمده فعالیت های تحقیقاتی و اجرایی خود را در بخشهای چهارگانه ای متمرکز کرده است که یکی از آنها انرژیهای خورشیدی است.
دفتر طرحهای خورشیدی ، با هدف گسترش فرهنگ استفاده از انرژی خورشیدی و بومی نمودن تکنولوژی آن در داخل کشور و نیز احداث نیروگاههای خورشیدی ، از همان سالهای آغاز فعالیت سانا شکل گرفت.
سانا کاهش هزینه های درازمدت نظامِ تولید انرژی و صیانت از محیط زیست و منابع انرژی تجدید ناپذیر از طریق مدیریت منــابع تجدید پذیر انرژی و مدیریت گسترش تولید و مصرف انرژیهای نوین در کشور را ماموریت خود می داند.
- انجمن انرژی خورشیدی ایران ، به منظور گسترش و پیشبرد و ارتقاء علوم و تکنولوژیهای استفاده از انرژی خورشیدی در ایران شکل گرفت و اساسنامه آن در سال ۱۳۷۹ مورد تصویب مجمع عمومی واقع شد.
فعالیت های انجمن ، محدود به پروژه های صرف تحقیقاتی و انتشار کتب و نشریات علمی نمی شود و تشکیل گردهمایی های علمی ، ارائه خدمات پژوهشی ، برگزاری کارگاههای آموزشی و نیز تشویق، ترغیب و تجلیل از پژوهشگران و اساتید و محققان ممتاز را نیز شامل می شود.
دانشجویان و فارغ التحصیلان رشته های علوم ، مهندسی و معماری و نیز شخصیتهایی که دارای مقام و شأن علمی و تجربی در زمینه های انرژی خورشیدی می باشند، می توانند به عضویت انجمن درآیند.
گردآوری توسط: تحقیقستان
